Η πρόβλεψη δεξιοτήτων από το Cedefop μας επιτρέπει να φανταστούμε πώς μπορεί να είναι ο κόσμος της εργασίας σε 10 χρόνια προβλέποντας μελλοντικές τάσεις απασχόλησης. Η σειρά άρθρων αυτή, εξετάζει τις πιθανές προκλήσεις και αλλαγές που αντιμετωπίζουν ορισμένα επαγγέλματα από τώρα έως το 2030.
Το άρθρο διερευνά την ομάδα επαγγελμάτων στην οποία περιλαμβάνονται τα νομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά επαγγέλματα, καθώς και τα συναφή προς αυτά επαγγέλματα. Η ομάδα αυτή καλύπτει άτομα που εργάζονται στους τομείς των νομικών επιστημών, των κοινωνικών επιστημών, της θρησκείας, των τεχνών και της ψυχαγωγίας. Τα συγκεκριμένα επαγγέλματα περιλαμβάνουν δικηγόρους, βιβλιοθηκονόμους, εφόρους αρχαιοτήτων, μουσείων και αιθουσών έργων τέχνης, οικονομολόγους, δημοσιογράφους, ιερείς, κοινωνικούς λειτουργούς, φωτογράφους και προπονητές αθλητισμού.
Βασικά γεγονότα
- Η αύξηση της απασχόλησης στα νομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά επαγγέλματα αναμένεται να είναι περίπου 29% μεταξύ 2018 και 2030.
- 6,4 εκατομμύρια άνθρωποι προβλέπεται να εγκαταλείψουν τις θέσεις εργασίας στον τομέα μεταξύ 2018 και 2030, οδηγώντας σε 9,7 εκατομμύρια θέσεις εργασίας που θα πρέπει να καλυφθούν προκειμένου να αντιμετωπιστεί η αύξηση της ζήτησης.
- Η δημιουργικότητα και η αποφασιστικότητα, η αυτονομία και η ικανότητα συλλογής και αξιολόγησης πληροφοριών είναι οι σημαντικότερες εργασίες και δεξιότητες για τους εργαζομένους στον τομέα αυτόν.
- Επικρατεί μια τάση υψηλής εξειδίκευσης μεταξύ των εργαζομένων, γεγονός που δεν αναμένεται να αλλάξει ως το 2030.
- Πολλές θέσεις εργασίας στους τομείς των νομικών, των κοινωνικών και πολιτιστικών επαγγελμάτων εξαρτώνται από τη δημόσια χρηματοδότηση.
Καθήκοντα και δεξιότητες
Τα βασικά καθήκοντα και δεξιότητες παρατίθενται παρακάτω με μια βασική σειρά σειρά σπουδαιότητας:
- Δημιουργικότητα και αποφασιστικότητα (creativity and resolution)
- Αυτονομία
- Συλλογή και αξιολόγηση πληροφοριών
- Ομαδική εργασία
- Παροχή εξυπηρέτησης και φροντίδας πελατών (service and attend)
- Γραμματισμός (literacy)
- Πωλήσεις και άσκηση επιρροής (influence)
- Χρήση των ΤΠΕ
- Δεξιότητες για διδασκαλία, κατάρτιση και καθοδήγηση ατόμων
- Δεξιότητες αποτελεσματικής διαχείρισης καθηκόντων/ Τήρηση καθιερωμένου προγράμματος
- Διαχείριση και συντονισμός εργασιών / ατόμων
- Αριθμητική δεξιότητα
- Επιδεξιότητα (Dexterity)
- Αντοχή (Strength)
- Χρήση τεχνολογίας / μηχανημάτων
Ποιες είναι οι τάσεις για το μέλλον;
- Εκτιμάται ότι θα δημιουργηθούν 3,3 εκατομμύρια πρόσθετες θέσεις εργασίας σε αυτούς τους τομείς μεταξύ του 2018 και του 2030.
- Η ανάπτυξη θα είναι μικρότερη για τα νομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά επαγγέλματα (17 %) σε σύγκριση με τα συναφή προς αυτά επαγγέλματα (42 %). (Ωστόσο, αξίζει να τονιστεί ότι, δεδομένου του μικρού μεγέθους του δείγματος σε πολλές χώρες, τα ποσοστά αυτά θα πρέπει να αξιολογούνται με επιφύλαξη).
- Κρίνεται πιθανό ότι όσοι ασχολούνται με νομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά επαγγέλματα, καθώς και με συναφή προς αυτά επαγγέλματα θα διαθέτουν ολοένα και υψηλότερη εξειδίκευση.
- Μεταξύ των ετών 2018 και 2030, το ποσοστό εκείνων που ασχολούνται με τα επαγγέλματα του εν λόγω τομέα, καθώς και με συναφή προς αυτά επαγγέλματα και οι οποίοι διαθέτουν υψηλού επιπέδου εξειδίκευση αναμένεται να αυξηθεί από 65 % σε 69 %.
Ποιοι παράγοντες αλλαγής θα επηρεάσουν τις δεξιότητές τους;
Η κατηγορία «νομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά επαγγέλματα και συναφή προς αυτά επαγγέλματα» εμπεριέχει μεγάλη ποικιλία θέσεων εργασίας, και ως εκ τούτου ποικίλλει ο τρόπος με τον οποίον επηρεάζονται αυτές οι θέσεις εργασίας από τους παράγοντες προώθησης αλλαγών. Εντούτοις, υπάρχουν ορισμένα γενικά πρότυπα που προβλέπεται να επικρατήσουν κατά την περίοδο 2018-2030:
- Τεχνολογική πρόοδος: Λόγω της αυξημένης χρήσης της ψηφιοποίησης, της αυτοματοποίησης και των ΤΠΕ, οι εργαζόμενοι θα χρειάζεται να αναπτύσσουν διάφορες δεξιότητες και να προσαρμόζονται σε διάφορες εργασίες.
- Περιορισμένη δημόσια χρηματοδότηση: Πολλές θέσεις εργασίας – ιδίως στον τομέα των δημοσίων υπηρεσιών, των τεχνών και της ψυχαγωγίας – εξαρτώνται από τη δημόσια χρηματοδότηση. Η αναμενόμενη συνεχής συρρίκνωση των κρατικών προϋπολογισμών θα επηρεάσει αυτές τις θέσεις εργασίας.
- Δημογραφικές αλλαγές: Η γήρανση του πληθυσμού της ΕΕ ενδέχεται να δημιουργήσει μεγαλύτερη ζήτηση για επαγγελματίες που ασχολούνται με την κοινωνική μέριμνα. Ωστόσο, οι σχετικές θέσεις εργασίας ενδέχεται να επηρεαστούν επίσης από αλλαγές που οφείλονται σε δημοσιονομικούς περιορισμούς και στις νέες τεχνολογίες.
- Παγκοσμιοποίηση: Η αυξανόμενη παγκοσμιοποίηση θα αυξήσει την ανάγκη για εργαζομένους που μιλούν περισσότερες από μία γλώσσες. Επίσης, ορισμένα επαγγέλματα θα απαιτούν ολοένα και περισσότερη διασυνοριακή εργασία.
- Περιβαλλοντικές ρυθμίσεις: Η αυξανόμενη ευαισθητοποίηση για τα περιβαλλοντικά ζητήματα και η ανάγκη προστασίας του περιβάλλοντος θα δημιουργήσουν νέους τομείς ρυθμιστικής παρέμβασης, καθώς και ζήτηση για δεξιότητες που επιτρέπουν τη μείωση του αποτυπώματος του διοξειδίου του άνθρακα.
- Αυξανόμενη αυτοματοποίηση: Η αυτοματοποίηση αναμένεται να έχει σημαντική επίπτωση σε επαγγέλματα που περιλαμβάνουν εργασίες οι οποίες δύνανται να αυτοματοποιηθούν και απαιτούν περιορισμένη επικοινωνία, συνεργασία και κριτική σκέψη. Όσοι ασχολούνται με νομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά επαγγέλματα, καθώς και συναφή προς αυτά επαγγέλματα αποτελούν μια ομάδα εργαζομένων που αντιμετωπίζει πολύ μικρό κίνδυνο από την αυτοματοποίηση.
Πώς μπορούν να ικανοποιηθούν αυτές οι ανάγκες δεξιοτήτων;
Πολλά επαγγέλματα που εμπίπτουν στην ομάδα αυτή τελούν υπό ρυθμιστικό έλεγχο και οι οικείες επαγγελματικές ενώσεις διαδραματίζουν ρόλο στη διαδικασία που διασφαλίζει ότι οι εργαζόμενοι διαθέτουν τις απαραίτητες δεξιότητες (π.χ. καθορίζοντας τις συγκεκριμένες δεξιότητες που απαιτούνται για ορισμένα επαγγέλματα). Υπάρχουν διάφορα δίκτυα ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών μεταξύ εκείνων που ασκούν τα επαγγέλματα αυτά, καθώς και συναφή προς αυτά επαγγέλματα (π.χ. Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Δίκτυο).
Η διασφάλιση διαρκούς επαγγελματικής εξέλιξης των υφιστάμενων εργαζομένων αποτελεί κοινή πρόκληση. Ανάλογα με το συγκεκριμένο επιμέρους επάγγελμα, η πρόσκληση είναι μεγαλύτερη κυρίως για τους ελεύθερους επαγγελματίες (π.χ. Δικηγόρους) ή τους αυτοαπασχολούμενους (π.χ. δημοσιογράφους).
Πηγή:
https://ec.europa.eu/eures/public/el/homepage